„Zemsta” Aleksandra Fredry jest to komedia
opowiadająca o sporze między dwoma szlachcicami – Rejentem Milczkiem i
Cześnikiem Raptusiewiczem. Ich kłótnia dotyczyła zamku, w którym obaj
zamieszkiwali, a w szczególności dzielącego go muru.
Akcja utworu datowana jest na wiek XVIII i
opiera się na historii prawdziwej kłótni o zamek w Odrzykoniu. Fredro
zainspirował się tą historią po wstąpieniu w związek małżeński z Zofią
Skarbkowską. W ramach posagu wniosła ona połowę zamku w Odrzykoniu. Po przejrzeniu
papierów Aleksander Fredro natrafił na papiery sądowe związane z konfliktem o
zamek.
Utwór Fredry jest wielowątkowy. Głównym
tematem jest oczywiście kłótnia pomiędzy dwoma szlachcicami, niepotrafiącymi
dojść między sobą do zgody. Przewija się w nim również romans między Wacławem i
Klarą, dwójką młodych pochodzących ze skłóconych rodzin. (Czuć tu wyraźną
inspirację Szekspirem). Czytelnik znajdzie w „Zemście” także dzieje Papkina,
bohatera drugoplanowego, lecz zapadającego w pamięć.
Bohaterowie komedii Fredry cechy swojego
charakteru mają zasugerowane już w nazwiskach. Zabieg autora miał na celu
uwydatnienie wad tychże postaci, zwrócenie na nich uwagi czytelnika. Stąd też
mamy agresywnego i głośnego Cześnika, wiecznie gadającego Papkina, czy chytrego,
cichego Rejenta. Waśnie bohaterów doprowadzają niejednokrotnie do różnych
zabawnych sytuacji, które potrafią rozbawić. Fredro wykorzystuje dowcip
sytuacyjny i słowny.
Uważam, że książkę tę czyta się łatwo i
przyjemnie. Autor w bardzo dobry sposób wskazuje na błahość sporu między
szlachcicami, odwołując się do historycznych przykładów. Jak na komedię
przystało, utwór zawiera wiele elementów humorystycznych, wywołujących śmiech u
czytelnika. Sądzę, że dostarczy ona każdemu wiele dobrej zabawy. Ponadto utwór
ten jest wspaniałym źródłem informacji na temat Polski szlacheckiej. Są tam
wszak wspomniane elementy kulturowe takie jak język, ubiór czy zachowania.
„Zemsta” może okazać się niezastąpiona podczas długich, zimowych popołudni.
Gorąco polecam ją wszystkim, niezależnie od wieku.
Wiktor IB